Het begint als een lekkere dag. Je staat fluitend in de keuken je ontbijtje te maken. In gedachten ben je alvast bezig met wat je die ochtend gaat doen en je hebt er zin in. Je voelt je lekker. Dan komt je partner de keuken binnen. Te zien aan de donderwolk die boven hem of haar hangt is jouw partner minder goed opgestaan. “Is er wat?”, vraag je? “Nee hoor”, is het afgemeten antwoord. En meteen pats verandert er iets in je. Je voelt irritatie, misschien zelfs boosheid. “Hoezo is er niks, ik zié het toch”, gaat er door je heen. Het lukt je niet om de irritatie aan de kant te zetten. Weg is je lekkere gevoel, weg is het deuntje in je hoofd. En als je pech hebt blijft je partner nog even sacherijnig en gaat jouw humeur is dalende lijn mee. Voor je het weet geef je een snauw terug.

Dit is mij zeker wel eens gebeurd. Ik kan dan zelfs boos op mijzelf worden dat ik mij zo laat beïnvloeden. Waarom gebeurt dit? Het duurde echt wel even voor ik me realiseerde ik aangeraakt wordt in iets dat helemaal niets te maken heeft met mijn partner. Het zijn vaak overtrokken reacties. In dit geval ook helemaal niet passend bij de situatie. De oorzaak ligt heel ergens anders. In iets dat diep in ons verstopt ligt. Aanwezigheid is het ’toverwoord’ om het gevoel weer om te keren en in de rust terug te keren.

Aanwezigheid

Aanwezigheid of presence is een staat van zijn in het huidige moment, met alles wat daarin is. Het is een voelende staat. Dus geen denkende staat van zijn. Zo gauw we gaan denken, komen we in ons verhaal terecht en leiden onze gedachten ons naar dezelfde grijsgedraaide langspeelplaat. Er wordt ons iets aangedaan. We voelen ons miskend. Het is oneerlijk. Het is niet de waarheid. Allemaal hebben we ons eigen verhaal, dat we maar al te goed kennen. Die lp hebben keer op keer beluisterd. En belangrijk, het heeft ons niet verder gebracht. De emoties worden er niet minder van.

Rauwe emotie

Als we echt aanwezig zijn, zijn we in staat de emotie te voelen in al z’n rauwheid: echte boosheid of diep verdriet. Dan ontdek je dat als je een emotie op deze manier doorvoelt, de heftigheid er maar kort is. Zo’n 90 seconden, meer niet. Dan is de kop eraf. Als we meegaan in het verhaal blijven we hangen in het gevoel, wat ons voor langere tijd een onprettig gevoel geeft. Met aanwezigheid koppelen we de gebeurtenis los van de emotionele reactie.

Adem brengt je altijd naar het huidige moment. Adem is altijd nu, dat is er zo mooi aan. Daarmee helpt het je om bij de sensatie van de emotie te blijven. Aanwezigheid in adem dus. Zo kun je de emotie volledig doorvoelen en merken dat deze heel fysiek voelbaar is. Door dit toe te staan, in mijn voorbeeld de irritatie die ik als onrust in mijn borst voel, verliest het al heel gauw z’n grip.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand

Wat gebeurt er nu eigenlijk op het moment dat we ergens door geraakt worden? De ander is eigenlijk niet meer dan een spiegel, een spiegel die datgene laat zien waar wij moeite mee hebben. Het is als prikken op een blauwe plek. Iemand prikt en jij zegt au. Deze blauwe plek is alleen nooit goed verzorgd.

Als dat wat jij vond of voelde er vroeger niet toe deed, werd afgedaan met onzin of niet waar, dan kan dat gepaard zijn gegaan met een gevoel van afwijzing. Als je dat gevoel van niet erkend zijn als kind niet hebt kunnen verwerken, is het ondergronds gegaan. Je lichaam heeft het opgeslagen en jij hebt er geen weet meer van. Dat is jouw blauwe plek (trauma). Tot je in een situatie komt die lijkt op wat er in je jeugd is gebeurd. Ineens prikt iemand op die blauwe plek en dan komt het gevoel van vroeger weer boven. Het gevoel van niet erkend te worden, niet serieus genomen te worden. Alleen lijkt het nu dat je reageert op iets wat er in het heden gebeurt. Als je merkt dat je echt geraakt wordt door een situatie, kun je ervan uitgaan dat er meer mee speelt uit je verleden.

Bewust verbonden ademen

Tijdens bewust verbonden ademen verwelkom je alle sensaties die je voelt. Je omringt ze als het ware met een deken van je aandacht en adem. Daarmee erken je jouw gevoelens uit je verleden en geef je je lichaam de kans om ze alsnog te verwerken. Jouw aanwezigheid is helend. Je bent het helemaal zelf. Zo komt je steeds dichter bij wie je werkelijk bent en wordt minder geleid door oude patronen.

Je losmaken van je gedachtes en meer aanwezig zijn kun je leren. Het is een continu oefenen, waarbij je steeds bewuster wordt van je innerlijke wereld.

Literatuur
Michael Brown, het Presence-proces, 2018
Eckhart Tolle, de Kracht van het nu, 2001